"Xente ao lonxe" de Eduardo Blanco Amor

Ola ¡¡

Aquí tedes a miña derradeira lectura, o libro "Xente ao lonxe" do escritor Eduardo Blanco Amor. Editado pola Editorial Galaxia corenta e dous anos despóis da súa primeira impresión.

Lín este libro fai uns vinte e tres anos, e xa daquela me pareceu un libro incríble a sabendas de que lle faltaban anacos eliminados polos censores. Hoxe, rematéi de leélo na súa versión restaurada, gracias ó traballo de investigación de Xosé Manuel Dasilva que permitiu atopar o expediente de censura da obra, ver o texto orixinal do libro, as enmendas que o autor fixo nel para que poidera ver a luz, e que ofreceu a posibilidade de  reconstruir a novela na súa totalidade. Hoxe Blanco Amor estaría conforme coa obra e ledo de vela impresa tal e como él a creou.

Un neno: Suso, unha cidade: Auria, unha época: primeiros anos do século XX, unha traxedia: a matanza de Oseira. Estes son os puntos principais dos que parte a novela de Blanco Amor. Unha visión inocente e sinxela da vida dunha cidade a través dos ollos dun cativo que vai descubrindo, co tempo, non só os cambios no seu propio corpo, senón tamén os da súa propia cidade. O longo da novela Blanco Amor amosa como a vida vai mudando os pareceres das persoas, como as vai curtindo e formando, e as fai madurar. O relato así o mostra, e o longo da novela, o cativo madura ata se convertir nun home de conviccións firmes. Muda o cativo, muda a súa familia e muda tamén a súa cidade. 

Siseo, en principio, inintelixible, como de xente  que fala ao lonxe,  escoitado por este rapaz,  e que co tempo se converte en conversas claras e rotundas nas que se clama polo recoñecemento dos dereitos dos cidadans, dos traballadores, dun pobo oprimido e vixiado, vapuleado polos abusos das autoridades, da aristocracia poderosa, da Igrexa manipuladora e controladora .
A vida diaria nunha cidade, tal cual se ve e se sinte, sexo, aborto, os dereitos das mulleres, a súa incursión na política, a homoxexualidade, a educación, os movementos sociais... a loita pola defensa dos dereitos dos traballadores, a pobreza da clase campesiña...e cun linguaxe da cidade, do día a día, sin tapar nin ocultar nada.
Unha vida que cambia por completo polos sucesos que axitaron de maneira brusca ó pobo, que costou a vida de persoas, e que está basado en feitos reáis, a matanza de Oseira, unha matanza cruel de inocentes, e que tamén había que contar...máis lamentablemente alí estaba a censura, para acalar as verdades molestas. Unha censura que se sinte ofendida cando o autor no principio do libro fai mención a mesma "de manera iriente" dice o censor "porque lle impide decir todo o que quere" ó autor.

É unha obra costumbrista, relatada en primeira persoa por Suso ou por outros persoaxes da novela,  ou en terceira persoa noutras ocasións, intercalando diálogos e finalizando o relato cunha carta da Evanxelina, isto fai que a lectura sexa rápida e moi entretida.
Unha forma diferente de rematar unha novela, cunha carta na que se mostra a evolución final dos persoaxes, ainda que cun final aberto pois a vida da xente do pobo e da familia do Suso sigue adiante, maís xa corre da man do lector o pensar que podería pasar despóis.

Comento tamén algo que me chamou a atención: a forma en que comenza Suso a contar a historia, xa o veredes, pero fala coma un neno. Parece como si Suso te estivera a contar un chisme, sentado ó teu lado, contándo os dimes e diretes do pobo, utilizando párrafos pequenos que empezan sempre coa palabra "que" en minúsculas... un cotilleo tras outro...máis co correr do tempo ves como varía a forma de expresarse, como madura nas formas de falar, como aprende as palabras prohibidas que se din en susurros e entende as conversas perigosas que se contan a escondidas.

Atoparedes tamén algunhas cousas que vos farán reir, pois son reflexión e cousas dun neno que está a medrar, e veredes cousas curiosas dun pobo que chaman a atención, como o momento da chegada dos xinecólogos e a reaccion do pobo, tanto de mulleres como de homes a semellante modernidade da sanidade....e outros momentos nos que a risa desaparece, como no momento da matanza.

Tamén destacaría algunhas expresións utilizadas no libro, que evidentemente é a forma que ten o autor de mostrar os distintos recursos que ten a nosa fala, así atoparme co verbo "sortir" en lugar de sair...ou atorpar dobres negacións, castelanismos, palabras como "paraugoas", "soparación", "nemigos", "crudelmente", entre otras, levoume de sorpresa en sorpresa e amosóume claramente cómo se fala na terra e a riqueza do idioma galego. O autor busca demostrar que a linguaxe da rúa é válida para contar historias, e consigue demostralo, xa que eu penso que o utilizar o galego da rúa fai que aínda vexas moito mellor o que está a pasar na novela, o qué están a sentir os persoaxes xa que o conta coas túas palabras, sin revoltas nin dobres sentidos, senón tal cal é, e coas palabras que calquera pode usar na rúa.

Un libro valente, arriscado, polémico que non foi sempre ben acollido polo seu contido e a súa forma de expresión clara, mais para min unha obra para gardar na casa e para leer e aprender sobre a historia do noso país, e no que se demostra que a fala da rúa é máis que apta para contar verdades.

Tres censores dixeron dela que era "obscena", "cun linguaxe crudo con conversaciones eróticas entre muchachos sumamente atrevidas", que era "de bastante pobreza literaria e cun estilo que pretende ser imitativo de Camilo José Cela, sarcástica..", entre outras cousas, máis se o ledes veredes outra cousa ben distinta. Unha visión clara e realista dun tempo, non só dun pobo aillado, sinon dunha sociedade, dun momento da historia de Galicia e de España.

O final do libro atoparedes unha parte na que se fala da verdadeira versión de Xente ao lonxe, onde se presentan os argumentos da censura, as páxinas censuradas e máis datos de interese. Eu fun lendo as dúas versións do libro, pois teño a versión censurada e a restaurada, e certamente podo decir que a censura quitóulle á obra partes importantes que aumentan o valor da mesma, e lle dan a súa razón de ser, ainda así, Xente ao lonxe censurada ten moita forza. 

Eu penso que si o leése outra vez máis aínda encontraría máis cousas que contar do libro...ten moooito do que falar¡¡

Xa remato dicíndoos que a tedes que ler, si ou si....non hai máis¡¡



Comentarios

Entradas populares de este blog

Fragmento de "Los últimos días de nuestros padres" de Joël Dicker

SANTIAGO DE COMPOSTELA EN LOS LIBROS

"O faro escuro" de María López Sández